Als gastouder heb je een belangrijke invloed op de ontwikkeling van het kinderbrein in de eerste levensjaren. Met name de eerste 3 jaar in een kinderleven zijn zeer bepalend voor de hersenontwikkeling en de gevolgen daarvan op latere leeftijd. Het Expertisecentrum Kinderopvang zocht uit hoe je deze ontwikkeling als professional in de kinderopvang optimaal kunt stimuleren.
Als gastouder heb je een belangrijke invloed op de ontwikkeling van het kinderbrein in de eerste levensjaren. Met name de eerste 3 jaar in een kinderleven zijn zeer bepalend voor de hersenontwikkeling en de gevolgen daarvan op latere leeftijd. Het Expertisecentrum Kinderopvang zocht uit hoe je deze ontwikkeling als professional in de kinderopvang optimaal kunt stimuleren.
Brain Awareness Week
14 tot en met 22 maart 2022 stond in het teken van de Brain Awareness Week. In dit kader wilde het Expertisecentrum Kinderopvang aandacht besteden aan een gezonde hersenontwikkeling bij jonge kinderen. Want hoewel het brein deels wordt gevormd door genetische aanleg, wordt het voor een minstens zo belangrijk deel gevormd door de ervaringen in de jaren na de geboorte.
De eerste 1.000 dagen of de eerste 3 jaar in het leven van een kind worden hiervoor door wetenschappers als cruciaal gezien. Wanneer er in deze periode geen goed fundament in het brein wordt gelegd, blijkt het ontzettend lastig om deze schade later in het leven nog in te halen. Met name sensitieve responsiviteit is voor de breinontwikkeling een kernbegrip.
Signalen herkennen en reageren
Sensitieve responsiviteit duidt op het vermogen van een opvoeder of kinderopvangprofessional om de signalen van een kind op de juiste manier te herkennen, interpreteren en erop te reageren. Daar waar zeer jonge kinderen vooral aandacht en verzorging behoeven, is het voor iets oudere kinderen essentieel om de eigen omgeving te verkennen en hierin gestimuleerd te worden.
In deze basisbehoeften van jonge kinderen komen sociale, emotionele, motorische en cognitieve ontwikkeling samen. De verschillende gebieden in de hersenen die hier verantwoordelijk voor zijn, moeten leren om efficiënt met elkaar samen te werken en dat kan alleen in een omgeving – zowel thuis als bijvoorbeeld bij de gastouder – die dit faciliteert.
De hersenontwikkeling stimuleren
Hoe meer aandacht de kinderopvangprofessional schenkt aan het stimuleren van de hersenontwikkeling van een kind, hoe beter de randvoorwaarden voor een optimale ontwikkeling. Met name serve & return-vaardigheden – observeren waar de aandacht van een kind naartoe gaat en hierop reageren – zijn een cruciale competentie van een moderne kinderopvangprofessional.
Jonge kinderen zullen bij enthousiasme bijvoorbeeld met de armen en benen bewegen, terwijl oudere kinderen met het materiaal gaan spelen waar ze belangstelling voor hebben. Het is belangrijk om deze gedragingen als professioneel te herkennen en te stimuleren door er veelvuldig aandacht aan te besteden. Zo kun je een kind als gastouder een kansrijke start geven in het leven.
