De zelfstandigheid van gastouders is de laatste jaren onderwerp van discussie. Anderhalf jaar geleden oordeelde het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden dat een gastouder niet zelfstandig was, waardoor ze afstand moest doen van haar fiscale ondernemersvoordelen en daarbovenop een boete moest betalen.
De uitspraak deed veel stof opwaaien en de gastouder ging in april van dit jaar met succes in beroep bij de rechtbank van Breda. Korte tijd later won een gastouder een soortgelijke zaak bij het Gerechtshof in Den Haag. Hier is het niet bij gebleven, want onlangs is er weer een gastouder als ondernemer aangemerkt door de rechtbank Noord-Nederland.
Andere uitspraken verschillen van Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden
Saillant detail in de laatstgenoemde zaak is dat het arrondissement Noord-Nederland behoort tot het werkgebied van het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden. Toch besloot de rechtbank niet de lijn van dit gerechtshof, maar van het Gerechtshof in Den Haag te volgen. Dat betekent dat er op juridisch vlak verschillende zienswijzen zijn als het gaat om het zelfstandig ondernemerschap van een gastouder.
Met name de relatie tussen een gastouder en gastouderbureau vormt in dit kader een discussiepunt. Volgens specialist Gijs Steijsiger komt dat voornamelijk doordat het verweer in de eerste zaak tekort schoot. De advocaat van de gastouder was onvoldoende op de hoogte van de Wet Kinderopvang en kon de zelfstandige rol van ouders niet voldoende toelichten.
Dat is zonde, zegt Steijsiger, want uit de wetgeving blijkt duidelijk de zelfstandigheid van gastouders. De Belastingdienst stelt hier echter tegenover dat de rol van het gastouderbureau afbreuk doet aan de zelfstandigheid als ondernemer en verwijst hierbij naar de eerdere uitspraak van het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden.
Criteria voor ondernemerschap gastouders
Inmiddels hebben verschillende rechtbanken en gerechtshoven anders geoordeeld en zijn branchepartijen in gesprek met instanties zoals de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hierdoor hoeven de meeste gastouders minder bang te zijn voor de gevreesde blauw envelop op de deurmat.
Natuurlijk zijn er nog altijd individuele gevallen waarbij een gastouder aantoonbaar niet in aanmerking komt voor het ondernemerschap. Dat kan bijvoorbeeld zijn doordat er simpelweg sprake is van veel te weinig gewerkte uren. De rechtbank van Noord-Nederland die onlangs een gastouder als zelfstandig beoordeelde, deed dat op basis van de volgende criteria:
- De gastouder werkt meerdere dagen per week
- De gastouder oefent haar functie al bijna 10 jaar uit
- De gastouder loopt debiteurenrisico bij wanbetaling door de vraagouders
- De gastouder loopt een inkomensrisico bij ziekte, vakantie en andere absentie
- De gastouder loopt aansprakelijkheidsrisico voor eventuele schade tijdens opvanguren
- De gastouder moet nieuwe acquisitie doen (al dan niet met behulp van het gastouderbureau) als vraagouders de samenwerking beëindigen
Wil jij als gastouder ook weten of de Belastingdienst jou als zelfstandige ziet? Lees dan hier over de OndernemersCheck.
