Kinderen voelen zich in de gastouderopvang meer op hun gemak dan in een kinderdagverblijf. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Welbevinden en stress van kinderen in de kinderopvang’. De onderzoekers concluderen dat gastouderopvang een waardevolle vorm van kinderopvang is.
Kinderen voelen zich in de gastouderopvang meer op hun gemak dan in een kinderdagverblijf. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Welbevinden en stress van kinderen in de kinderopvang’. De onderzoekers concluderen dat gastouderopvang een waardevolle vorm van kinderopvang is.
Grote voordelen gastouderopvang t.o.v. kinderdagverblijf
Het onderzoeksteam, bestaande uit Leidse pedagogen onder leiding van prof.dr. Rien van IJzendoorn, ontdekte dat gastouderopvang voor kinderen diverse grote voordelen biedt ten opzichte van opvang in kinderdagverblijven:
- Het welbevinden van kinderen is in de gastouderopvang over het algemeen hoger
- Opvoeders in de gastouderopvang zijn vaak sensitiever
- Er is minder lawaai in de kleinschalige omgeving van de gastouderopvang
Investeren in de gastouderopvang is dan ook in het belang van kinderen, zo stellen de onderzoekers. Overigens is dit de eerste studie in Nederland die de kwaliteit van gastouderopvang onder de loep neemt. Wel werden er in 2014 als eens eerder minder tekortkomingen bij gastouders dan bij kindercentra geconstateerd.
Gevoel van veiligheid en ontspanning van groot belang
Het onderzoek werd uitgevoerd onder 116 kinderen in de leeftijdscategorie van 1,5 tot 3,5 jaar. In heel Nederland namen maar liefst 55 gastoudergezinnen en 26 kinderdagverblijven deel. De onderzoekers observeerden op deze locaties belangrijke factoren zoals de kwaliteit van de opvang, de sensitiviteit van de opvoeders en het welbevinden van de kinderen.
Met de term ‘welbevinden’ doelen de onderzoekers met name op de mate waarin kinderen zich ontspannen en veilig voelen. Hoe groter het gevoel van ontspanning en geborgenheid, hoe meer de kinderen kunnen genieten van de activiteiten waar zij mee bezig zijn.
Lagere stressniveaus en minder lawaai bij gastouders
Ook bleek tijdens de studie dat de kwaliteit van kinderopvang nauw samenhangt met het vergroten van het welbevinden en het verkleinen van de stressniveaus van jonge kinderen. Het onderzoeksteam ontdekte dit door het stressniveau van de kinderen te toetsen aan de hand van de 24-uurs cyclus van het stresshormoon cortisol.
In de ochtend zijn cortisolniveaus normaliter hoog, iets wat gedurende de dag geleidelijk hoort af te nemen. Cortisol werd zowel op de opvang als thuis gemeten om een beeld te krijgen van de stressniveaus van de kinderen.
Tot slot keken de onderzoekers naar de kwaliteit van de opvang op basis van aspecten zoals groepsgrootte, ontwikkelingsstimulering, sensitiviteit van de opvoeders en lawaai. Op al deze aspecten scoorde gastouderopvang significant hoger dan de opvang in kinderdagverblijven.
In gastoudergezinnen is het welbevinden van kinderen groter, de sensitiviteit van gastouders hoger en het lawaai in de omgeving lager. Bovendien bleken de genoemde factoren onderling nauw verbonden te zijn: een sensitieve gastouder leidt tot een kind dat meer welbevinden ervaart.
Hoge kwaliteit gastouderopvang van groot belang
Belangrijk is dat de bevindingen van de onderzoekers in de juiste context worden gezien. Zo was het verschil in groepsgrootte tussen de meeste gastoudergezinnen en kinderdagverblijven aanzienlijk: gastouders hadden gemiddeld drie kinderen tegelijk onder hun hoede, terwijl twee pedagogisch medewerkers bijna elf kinderen in een kinderdagverblijf moesten begeleiden.
Het is dan ook niet zo vreemd dat gastouderopvang in de regel leidt tot meer individuele aandacht voor het kind, met als logisch gevolg een groter gevoel van welbevinden en veiligheid. De stressniveaus van kinderen in kinderdagverblijven of in de gastouderopvang vertoonden echter nauwelijks verschillen.
Wat wél een verschil maakte voor de stressniveaus van de kinderen, was de kwaliteit van de opvang. Kinderdagverblijven met een kwalitatief lage score blijken hoge stressniveaus bij kinderen op te leveren. De onderzoekers waren duidelijk in hun oordeel: gastouderopvang is een waardevolle vorm van kinderopvang buitenshuis en verdient daarom een passende investering.
Meer weten?
Download het onderzoeksrapport ‘Welbevinden en stress van kinderen in de kinderopvang’ via de onderstaande website:
