Ouders en professionals in de gastouderopvang spreken regelmatig hun waardering uit voor kinderen. Dat is goed voor het zelfvertrouwen, maar heeft een onbedoeld bijeffect als de complimenten specifiek gaan over intelligentie. Kinderen die namelijk veelvuldig te horen krijgen dat ze slim zijn, voelen zich relatief vaak gedwongen vals te spelen door een hoog verwachtingspatroon.
Ouders en professionals in de gastouderopvang spreken regelmatig hun waardering uit voor kinderen. Dat is goed voor het zelfvertrouwen, maar heeft een onbedoeld bijeffect als de complimenten specifiek gaan over intelligentie. Kinderen die namelijk veelvuldig te horen krijgen dat ze slim zijn, voelen zich relatief vaak gedwongen vals te spelen door een hoog verwachtingspatroon.
Onderzoek onder honderden kinderen
Dit is de uitkomst van een onderzoek dat is georganiseerd door drie verschillende universiteiten. In het Amerikaanse Californië, het Canadese Toronto en het Chinese Hangzou keken onderzoekers naar het gedrag van 300 kinderen die een raadspel speelden. De kinderen waren tussen de 3 en 5 jaar oud en werden opgedeeld in twee afzonderlijke groepen.
Bij het spelen van het raadspel waren volwassenen begeleiders aanwezig, die een vergelijkbare rol vervulden als die ouders, gastouders of andere professionals in de kinderopvang gewoonlijk op zich nemen. De ene groep kinderen kreeg bij een goed antwoord een compliment over hun intelligentie en de andere groep kreeg simpelweg te horen dat ze het goed hadden gedaan.
Belofte verbroken door complimenten over intelligentie
Hoewel er ogenschijnlijk weinig verschil zit tussen beide soorten complimenten, kwam uit het onderzoek naar voren dat het de groepen kinderen wel degelijk op verschillende wijze beïnvloedde. Na het spelen van de eerste ronde van het raadspel, werden zij alleen gelaten in de ruimte met zowel vraag- als antwoordkaartjes.
De kinderen moesten de begeleiders vooraf beloven niet stiekem naar de antwoorden te kijken. Intussen hielden de onderzoekers middels verborgen camera’s in de gaten of de kinderen deze belofte nakwamen. Wat bleek: kinderen die waren gecomplimenteerd over hun slimheid, braken hun belofte significant vaker dan andere kinderen.
Specifieke waardering creëert specifiek verwachtingspatroon
De reden hiervoor laat zich niet moeilijk raden. De kinderen die veel complimenten kregen over hun intelligentie, voelden de druk van een hoog verwachtingspatroon van de volwassenen om hen heen. Ze doen er daarom alles aan om aan deze verwachtingen te voldoen, ook als dit betekent dat ze zich hierdoor niet aan de regels houden en hun belofte verbreken.
Of de kinderen 3 of 5 jaar oud waren, bleek in het onderzoek geen verschil te maken. Voor ouders, gastouders en andere opvoeders is de conclusie dan ook duidelijk: waardering uiten voor een kind is prima, maar creëer geen hoog verwachtingspatroon door het overmatig benadrukken van intelligentie. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschapstijdschrift Psychological Science.
