Gastouderopvang is een unieke vorm van kinderopvang en voorziet daarmee in een specifieke maatschappelijke behoefte. Niet voor niets zijn gastouders in Nederland en België geliefd bij zowel vraagouders als kinderen. In Vlaanderen ontstaat echter een disbalans tussen het aanbod en de vraag, nu het aantal gastouders daar de afgelopen jaren in rap tempo daalt.
Gastouderopvang is een unieke vorm van kinderopvang en voorziet daarmee in een specifieke maatschappelijke behoefte. Niet voor niets zijn gastouders in Nederland en België geliefd bij zowel vraagouders als kinderen. In Vlaanderen ontstaat echter een disbalans tussen het aanbod en de vraag, nu het aantal gastouders daar de afgelopen jaren in rap tempo daalt.
Honderden gastouders minder in enkele jaren tijd
In zijn algemeenheid lijkt het zo goed te gaan met de kinderopvang in Noord-België. Met meer dan 93.000 plekken in de kinderopvang is er voldoende plaats om kwalitatief hoogwaardige opvang te bieden aan circa 50% van alle kinderen. Maar ondanks de stijging van het aantal plaatsen, is er tegelijkertijd een daling van het aantal locaties.
Dat is zorgwekkend, stellen experts. Temeer daar de daling voornamelijk te wijten is aan het teruglopende aantal locaties in één specifiek gedeelte van de kinderopvang: de gastouderopvang. Het aantal gastouders, in Vlaanderen ook wel onthaaloudersgenoemd, daalde de afgelopen jaren met maar liefst 500. Een daling van bijna 10 procent in twee jaar tijd.
Pensionering en ondernemersrisico’s aan de basis van daling
De daling van het aantal gastouders wordt onder andere veroorzaakt door pensionering. Veel gastouders in Vlaanderen begonnen hun loopbaan in de jaren tachtig en negentig. Het betreft dan ook een generatie die zo langzamerhand met pensioen gaat. En dat terwijl de nieuwe Belgische generatie niet bepaald staat te trappelen om als gastouder aan de slag te gaan.
Dat komt onder meer door de traditionele ondernemersrisico’s die gastouders lopen. Ook heeft gastouderopvang in eigen woning ontegenzeglijk een flinke impact op het eigen gezinsleven. Steeds meer jonge gastouders in Vlaanderen zien dit als een obstakel en kiezen er daarom voor om als gastouder bij mensen aan huis aan de slag te gaan.
Nieuwe regelgeving noodzakelijk voor impuls aan sector
Al in 2014 signaleerde de Belgische overheid het begin van de trend van het dalende aantal gastouders. Minister Jo Vandeurzen (CD&V) liet toen al weten hiertegen passende maatregelen te willen nemen. Volgens hem is gastouderopvang een waardevolle vorm van kinderopvang, een sector die hij in de komende jaren verder wil professionaliseren en toegankelijker wil maken.
De Belgische kinderopvangorganisatie Landelijke Kinderopvang stelt dat een betere omkadering en regelgeving op maat noodzakelijk zijn om het tij te keren. Veel aspirerende gastouders worden ontmoedigd door strenge wet- en regelgeving. Deze is voornamelijk ontwikkeld voor de kinderopvang als geheel en is niet toegespitst op het kleinschalige karakter van gastouderopvang en de specifieke situatie waarin veel gastouders verkeren.
